Ο Étienne de La Boétie ορίζει την έννοια της εθελοδουλείας ως την κατάσταση κατά την οποία ο άνθρωπος επιλέγει τον δυνάστη του. Άρα προϋποθέτει την έννοια της συναίνεσης, εφόσον η αποδοχή του δυνάστη αποτελεί μια ενεργητική διαδικασία. Το άτομο, από μόνο του επιλέγει να αρνηθεί την ελεύθερη φύση του. Ο ίδιος αναρωτιέται, πώς γίνεται, ενώ ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος, να βρίσκεται σε διαρκή κατάσταση δουλείας.
Όταν κυριαρχεί η εθελοδουλία, οι συνειδήσειςβρίσκονται σε βαθύ λήθαργο, η κρίση και η λογική ατονούν, σε τέτοιο σημείο, που κάνει ακόμα και την μεγαλύτερη διαστροφή της ανθρώπινης φύσης, να γίνεται αποδεκτή.
Ο εθελόδουλος αφήνεται να παρατηρεί τις καταστάσεις παθητικά. Με σημαντική έλλειψη ψυχικού σθένους,αδυνατεί να αντιμετωπίσει τα ζοφερά σενάρια που τον απειλούν, αναζητά κάποιον διαχειριστή και είναι έτοιμος να του παραδώσει άνευ εγγυήσεων, τα ηνία της ζωής του. Αδιαφορεί για τις συνέπειες των πράξεων του, αρνείται να δει την πραγματικότητα και πιστεύει ότι τα δυσάρεστα θα συμβαίνουν πάντα στους άλλους.
Η εθελοδουλεία είναι η αποθέωση του ατομικισμού,είναι η διαστρεβλωμένη ηθική του ωφελιμιστή, που βασίζεται στο ατομικό συμφέρον, στο βόλεμα, στην αβάστακτη ελαφρότητα του να περνάμε καλά. Για χρόνια μας μάθαιναν να κοιτάμε την δουλειά μας,αδιαφορώντας για τις αδικίες που διαπράττονται γύρω μας και μόνο όταν θιγόμαστε ατομικά, να αντιδρούμε και να εναντιωνόμαστε Η συμπεριφορά αυτή οδηγεί τους πολίτες στην απάθεια και ξεχνούν ότι ζουν εν σε κοινωνία, διευκολύνοντας έτσι την εγκαθίδρυση του δεσποτισμού.
Η εθελοδουλεία βασίζεται στην λογική του ότι για όλα φταίνε οι άλλοι. Στην σημερινή ελληνική κοινωνία για τα δεινά του τόπου, που σε ένα μεγάλο βαθμό προέρχονται από την αδιαφορία, την αδράνεια, τις παραλήψεις, την ρουσφετολογία, τις σκοπιμότητες, ψάχνουμε πάντα να βρούμε ένα εξιλαστήριο θύμα. Όσον αφορά τους πραγματικούς υπεύθυνους, αυτοί αναλώνονται σε έναν ατέρμονο και άνευ ουσίαςδιαξιφισμό, μέχρι που να κουράσει και να ξεχαστεί.
Αυτό όμως που αντανακλάται στο κοινωνικό μας περιβάλλον, επαναλαμβάνεται καθημερινά και στην προσωπική μας ζωή, στον μικρόκοσμο του καθενός μας. Πόσες φορές δεν ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους,επειδή εμείς έχουμε πάντα μια πειστική δικαιολογία για τα λάθη μας;
Η εθελοδουλεία δεν είναι δειλία, είναι υπακοή και αδιαφορία, καθώς οι πολλοί δεν μπορούν να φοβούνται τους λίγους. Είναι ηττοπάθεια και μιζέρια, που συνοψίζεται στο χιλιοειπωμένο «τι να κάνουμε, αφού δεν αλλάζει κάτι.»
Όσο για το άλλοθι του νομοταγούς πολίτη, που συμμορφώνεται αδιακρίτως στους άδικους νόμους, ο Henry David Thoreau υπευθυμίζει ότι οι άνθρωποι πρέπει πρώτα να είναι άνθρωποι και μετά υπήκοοι και σε αυτό συνεπάγεται ότι θα πρέπει πρώτα να σέβονται το δίκαιο και μετά τον νόμο.
Η εθελοδουλεία συντηρείται μέσα από την μνήμη του χρυσόψαρου. Είναι στην ανθρώπινη φύση η τάση να αφήσει πίσω της όσα την βαραίνουν και την στενοχωρούν, για να μπορεί να πηγαίνει παρακάτω.
Μέχρι εδώ καλά. Αλλά τα βιώματα και οι εμπειρίες, ειδικά οι επώδυνες και σκληρές, έρχονται να μας επισημάνουν ελλείψεις και θέματα, που πρέπει να επιλυθούν, αν θέλουμε να εξελισσόμαστε και να βελτιωνόμαστε, σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Αυτό σημαίνει ότι αναλαμβάνουμε την προσωπική μας ευθύνη. Σε ένα πρώτο επίπεδο, αυτό μεταφράζεται στοότι ο καθένας μας, μέσα από την αυτοπαρατήρηση και την ενδοσκόπηση, καλείται να εντοπίσει τα στοιχεία του χαρακτήρα του που χρήζουν βελτίωσης και να το πράξει. Σε ένα δεύτερο επίπεδο η αυτοβελτίωση βρίσκει πεδίο δράσης μέσα στην κοινωνία, όταν θέτεις εαυτόν στην υπηρεσία του κοινού καλού. Είναι ξεκάθαρο πια, ότι όσο και να νιώθεις εξασφαλισμένος μέσα σε μια κοινωνία που καταρρέει, δεν μπορείς να είσαι, ούτε χαρούμενος,ούτε ευτυχισμένος, βλέποντας τους άλλους γύρω σου να δυστυχούν και να υποφέρουν..
Η σημερινή ελληνική κοινωνία είναι σε ελεύθερη πτώση.Αντί να την βλέπουμε να βουλιάζει στην ηθική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική παρακμή της, ας αναλάβουμε δράση.
Υπάρχει ακόμα ελπίδα!
Αρκεί να θυμόμαστε ότι είμαστε όλοι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας!
Η μάχη συνεχίζεται…
Η ΣΥΝΕΠΕΙΑ αγωνίζεται. Εσύ;
Έλενα Καράμπελα
