Η κοινωνική μηχανική είναι μια στρατηγική που χρησιμοποιείται από άτομα ή ομάδες για τη χειραγώγηση και την εξαπάτηση ανθρώπων με σκοπό την αποκάλυψη ευαίσθητων πληροφοριών ή την εκτέλεση ενεργειών που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά τους. Βασίζεται στην ψυχολογία και την ανθρώπινη συμπεριφορά και όχι στην τεχνογνωσία..
Το πείραμα των 5 πιθήκων
Στο συγκεκριμένο πείραμα, ο Χάρλοου έκλεισε πέντε πιθήκους σε ένα μεγάλο κλουβί, στην οροφή του οποίου κρέμονταν δεμένη με σκοινί μια μπανάνα. Ακριβώς κάτω από την μπανάνα, ο Χάρλοου τοποθέτησε μια σκάλα, έτσι ώστε οι πίθηκοι να μπορούν ν” ανεβούν και να την πάρουν.
Όταν ένας πίθηκος επιχειρούσε να ανεβεί την σκάλα για να πιάσει την μπανάνα, τότε όλοι οι πίθηκοι καταβρέχονταν με παγωμένο νερό. Όταν σταματούσε το κατάβρεγμα με το παγωμένο νερό, οι πίθηκοι επιχειρούσαν και πάλι ν” ανεβούν την σκάλα και να πάρουν την μπανάνα, αλλά η νέα ψυχρολουσία που ακολουθούσε, τους έκανε να σταματούν την προσπάθειά τους. Αφού επαναλήφθηκε η ίδια διαδικασία για μερικές φορές ακόμα, στο τέλος οι πίθηκοι εγκατέλειψαν τελείως την προσπάθεια τους να πάρουν την μπανάνα, συνδέοντας και συσχετίζοντας την τιμωρία τους με το παγωμένο νερό μ” αυτήν ακριβώς την προσπάθεια.
Στην επόμενη φάση του πειράματος, ο Χάρλοου αντικατέστησε τον έναν από τους πιθήκους, με έναν άλλον που δεν είχε την εμπειρία της ψυχρολουσίας. Όταν αυτός -φυσιολογικά- επιχείρησε να ανέβει την σκάλα για να φτάσει την μπανάνα, τότε οι υπόλοιποι τέσσερις πίθηκοι που γνώριζαν τις συνέπειες της προσπάθειάς του, του επιτέθηκαν εμποδίζοντάς τον να ολοκληρώσει την προσπάθειά του.
Το ίδιο σκηνικό συνέβαινε, έως ότου ο νεοφερμένος πίθηκος εμπέδωσε πως η προσπάθειά του να πάρει την μπανάνα εξαγρίωνε τους άλλους τέσσερις πιθήκους που του επιτίθονταν με πολύ άγριες διαθέσεις, οπότε σταμάτησε κι αυτός οριστικά την προσπάθεια του ν” αποκτήσει την μπανάνα.
Στην συνέχεια, ο Χάρλοου αντικατέστησε έναν ακόμη πίθηκο. Κι αυτός, ο νέος πίθηκος, όπως ήταν αυτονόητο θέλησε να σκαρφαλώσει στη σκάλα και να πιάσει την μπανάνα. Και πάλι όμως εξελίχτηκε η ίδια σκηνή: Οι υπόλοιποι πίθηκοι, μαζί κι αυτός που δεν είχε καταβραχεί.
Το πείραμα των 5 πιθήκων αποτελεί ίσως την πιο ξεκάθαρη εξήγηση για όλα αυτά τα αρρωστημένα φαινόμενα, για τα οποία έχουμε τόσες φορές σκεφτεί ότι “δεν τα χωράει ο νους μας ” αλλά συμβαίνουν στην κοινωνία μας και οι περισσότεροι άνθρωποι τα δέχονται παθητικά χωρίς ίχνος αντίδρασης. Ακολουθώντας την τεχνική που παρουσιάζεται στο βίντεο, οι 5 πίθηκοι του πειράματος όχι μόνο αποβάλλουν την πιο φυσική τους συνήθεια (δηλ. τη θέλησή τους να φάνε μια μπανάνα) αλλά και επιτίθενται με μεγάλη μανία σε οποιονδήποτε άλλο πίθηκο διανοηθεί να κάνει αυτό που οι ίδιοι δεν τολμούν. Στο συγκεκριμένο πείραμα “κοινωνικής μηχανικής”, βρίσκουμε τον λόγο, για τον οποίο π.χ. οι γιατροί χρησιμοποιούν εμβόλια και εφαρμόζουν “θεραπείες” σε πειραματικό στάδιο που ενδεχομένως να προκαλέσουν μεγαλύτερο κακό παρά καλό, οι εκπαιδευτικοί ασκούν παιδαγωγικές πρακτικές που δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον και αποτέλεσμα στους μαθητές και οι πολιτικοί υπηρετούν τυφλά το σύστημα χωρίς ενδοιασμούς , οι δημοσιογράφοι εξυπηρετούν τα διαπλεκόμενα συμμφέροντα και τηρούν τις εντολές των χρηματοδοτών τους.κλπ:
Κάπως έτσι διαιωνίζονται τα στραβά σε κάθε δραστηριότητα της κοινωνικής μας ζωής, και μάλιστα με την ανοχή και τη συνενοχή όλων.
Ο λόγος είναι απλός: “Γιατί έτσι γινόταν πάντα”…
Ως πότε όμως;;
